Ο Ιωάννης Χρυσόστομος (η προσωνυμία «Χρυσόστομος» του δόθηκε τον ΣΤ΄ αι. κατά το πρότυπο του Δίωνα Χρυσόστομου) έζησε στο δεύτερο μισό του 4oυ αιώνα μ.Χ. Καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας και υπήρξε ο μεγαλύτερος ρήτορας της Ελληνικής Εκκλησίας. Ως Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως επέβαλε αυστηρές μεταρρυθμίσεις, γεγονός που προκάλεσε το λαϊκό αίσθημα και κατέληξε να πεθάνει εξόριστος, εξαιτίας της εχθρότητας του κλήρου και της αυτοκράτειρας Ευδοξίας.
Υπήρξε έντονα επικριτικός απέναντι στην αλόγιστη κατοχή βιβλίων και η φιλοσοφία του επικεντρωνόταν σε μια αυστηρή τήρηση των κανόνων της Ηθικής. Ορισμένες από τις θέσεις του είναι: Το βιβλίο αποτελεί πανίσχυρο όπλο, που το φοβούνται ακόμη και οι βασιλείς, γι’ αυτό και συχνά το κατακρεουργούν ή το παραδίδουν στην πυρά: το κάψιμο των ιερών βιβλίων συνιστά ύβρη προς τον Θεό. Αμαρτάνει όποιος δεν φυλάει στην οικία του τις θεϊκές επαγγελίες, και κάθε πιστός, προτού γείρει να κοιμηθεί, οφείλει να διαβάζει αναλογιζόμενος τα ατοπήματά του (Ιωάννης, Psal.). Επικρίνει αυτούς που φροντίζουν να καλλωπίζονται με φανταχτερά ρούχα και όχι να αποκτούν βιβλία και τους εφιστά την προσοχή στο ότι την ημέρα της κρίσεως θα υποχρεωθούν να απολογηθούν λέγοντας: Πτωχός ειμί, και ουκ ευπορώ βίβλους κτήσασθαι (Ιωάννης, Pseud.). Καυτηριάζει το γεγονός ότι, σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια, τους κύβους και τα ζάρια, τα βιβλία σπανίζουν, και καλεί τους ευσεβείς να ευτρεπίζουν την ψυχή τους διαβάζοντας βιβλία και συντάσσοντας μικρές επιτομές και ανθολογίες των ιερών κειμένων, ώστε να είναι πιο εύχρηστα κατά τις μετακινήσεις τους (Ιωάννης, Mat.). Γενικότερα, συνιστά στους ανθρώπους να αποκτούν βιβλία, τα φάρμακα της ψυχής, συγκροτώντας προσωπικές βιβλιοθήκες και μέσω αυτών να προσλαμβάνουν τα βαθύτερα νοήματα (Ιωάννης, Ioan.).
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος δεν τοποθετείται ανοικτά κατά του συνόλου της ελληνικής γραμματείας. Αναφέρεται με περιφρόνηση σε κάποια βιβλία που έγραψαν εκείνοι οι οποίοι σταύρωσαν τον Χριστό και μνημονεύει περιπτώσεις όπου οι πιστοί έκαψαν τα μαγικά, δηλαδή τα ειδωλολατρικά, βιβλία. Για να αποδείξει τη σύγχυση που επικρατεί ανάμεσα στους εθνικούς, τονίζει ότι ακόμη και αυτοί που κόμπαζαν ότι έγραψαν μεγάλα φιλοσοφικά και ρητορικά συγγράμματα, δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν μεταξύ τους και οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Για τους Αθηναίους φιλοσόφους ισχυρίζεται ότι τα κείμενά τους είναι νοσηρά. Υποστηρίζει, μάλιστα, ότι το ενδιαφέρον για τα έργα και τα βιβλία των «Ελλήνων» είναι ελάχιστο, και γι’ αυτό χάθηκαν. Και προσθέτει με ειρωνεία ότι αν σώζονται ακόμη μερικά, είναι γιατί τα περιέσωσαν οι Χριστιανοί (Βιβλ. ΙΙΙ, 62-67).