Με την αναρρίχησή του στον θρόνο της Γαλλίας, ο Φραγκίσκος Α´ (1494-1547) κληρονόμησε ένα βασίλειο που σύντομα θα αναδειχθεί στο πλουσιότερο 
της Ευρώπης παρ’ όλες τις εμπλοκές του στις πολεμικές επιχειρήσεις της Ιταλίας. Ο ίδιος ήταν απόγονος μιας οικογένειας βιβλιόφιλων· ο παππούς του, κόμης της Angoulême, ήταν αδελφός του Καρόλου της Ορλεάνης και η μητέρα του, Louise de Savoie, ήταν αδελφή της Μαργαρίτας της Ναβάρρας η οποία είχε λογοτεχνικές ευαισθησίες και ξεχώριζε στην αυλή για τις πνευματικές της πρωτοβουλίες. Έτσι λοιπόν, κληρονόμησε από το περιβάλλον του μία καθαρά βιβλιοφιλική παιδεία.
Ο Κατάλογος της βιβλιοθήκης του Blois, που συντάχθηκε το 1518, αριθμούσε 1.626 τόμους και μερικά χρόνια αργότερα, το 1544, περίπου 1.896 τόμους. Το ένα τρίτο του υλικού αυτού έχει θεολογικό και λειτουργικό χαρακτήρα ενώ την επόμενη μεγάλη ενότητα αντιπροσωπεύουν βιβλία ιστορικού περιεχομένου. Θησαυρίζονται κώδικες και νομικά έντυπα και περίπου 230 τόμοι με επιστημονικές πραγματείες. Τα ελληνικά, αραβικά και εβραϊκά χειρόγραφα δεν ξεπερνούν τα 50 και ακριβώς τον τομέα αυτό, ο ίδιος ο βασιλιάς και το περιβάλλον του θα προσπαθήσουν να εμπλουτίσουν. Τα έντυπα βιβλία, στο Παρίσι και στη Λυών κυρίως, παρ’όλη την εντυπωσιακή αρχέτυπη παραγωγή της Γαλλίας, δεν έχουν αισθητή παρουσία (περίπου 83 τόμοι).
Η Αυλή του Φραγκίσκου Α´ αναδείχτηκε σύντομα στο κατεξοχήν πολιτιστικό σταυροδρόμι της Ευρώπης, όπου πρωτοστατούν άνθρωποι των γραμμάτων, ποιητές και λόγιοι όπως ο Aleandro και ο Λάσκαρης, δίνοντας το ιδιαίτερο ουμανιστικό στίγμα τους. Το 1529, με παραίνεση του Budé, ιδρύεται το Κολέγιο των τριών γλωσσών, το μετέπειτα Βασιλικό Κολέγιο. Με τον Budé, τον Lefèvre d’Étaples και τους άλλους ελληνιστές αναβαθμίζεται η ελληνική γλώσσα ως κατεξοχήν λόγια. Στο κλίμα αυτό, προς τα τέλη του 1520, ο Φραγκίσκος Α´ αποφασίζει την ίδρυση νέας βιβλιοθήκης του βασιλιά, την οποία θα εγκαταστήσει και θα οργανώσει στον πύργο του στο Fontainebleau. Εμπιστεύεται μάλιστα τον βασιλικό αυτό πνευματικό πλούτο στον κατεξοχήν ελληνιστή της εποχής του, τον Budé, γύρω στο 1522, αν όχι αργότερα (Balayé, Bibliothèque, 32). Δίπλα του ο Λάσκαρης ο οποίος προσφέρει τις πληθωρικές γνώσεις του για τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης και γνωρίζει άριστα πρόσωπα και πράγματα γύρω από τη συστηματική αναζήτηση ελληνικών κωδίκων στη Δύση και την Ανατολή.
Σε αναζήτηση ελληνικών κωδίκων. Ο Budé πρωτοστάτησε στη συγκέντρωση ελληνικών κωδίκων ως τον θάνατό του το 1540 αλλά και οι διαδόχοι του στη θέση αυτή, Pierre Du Chastel και Pierre de Montdoré. Σύμφωνα με έναν κατάλογο που συνέταξε ο τελευταίος το 1552, είχαν συγκεντρωθεί 546 ελληνικά χειρόγραφα. Ένα από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγκομιδή αυτή ήταν η ανάθεση σε πρέσβεις της Γαλλίας στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία να λειτουργήσουν ως απόστολοι αυτού του εγχειρήματος, παρέχοντας ανυπολόγιστους οικονομικούς πόρους (Irigoin, Manuscrits, 399-413). Αξιωματούχοι της Εκκλησίας με ουμανιστικά ενδιαφέροντα, όλοι σχεδόν οι πρέσβεις αυτοί, κάτοχοι σημαντικών βιβλιοθηκών και οι ίδιοι όπως ο Jean de Pins, επίσκοπος του Rieux, ο Georges de Selve επίσκοπος του Lavaur (μελλοντικός καρδινάλιος Georges d’Armagnac) και ο Guillaume Pellicier επίσκοπος του Μονπελιέ, επιδόθηκαν σε μία προσπάθεια συλλογής χειρογράφων για λογαριασμό της βασιλικής βιβλιοθήκης, αγοράζοντας ή και αντιγράφοντας κώδικες που δεν μπορούσαν να αποκτήσουν διαφορετικά .
Από το Blois στο Fontainebleau. Το 1544 (12 Ιουνίου ακριβώς), τη χρονιά που ο Ρ. Στέφανος εκδίδει το πρώτο έντυπο με την ιδιότητα του Βασιλικού Τυπογράφου, αποφασίζεται η μεταφορά της βιβλιοθήκης του Blois στο Fontainebleau, αναδεικνύοντας τη συλλογή αυτή σε μία από τις πλουσιότερες της Ευρώπης. Έτσι, οι δύο βασιλικές συλλογές θα συνυπάρξουν για πρώτη φορά και αυτός είναι ο λόγος που ο Φραγκίσκος Α´ θεωρείται συχνά ως ο πραγματικός θεμελιωτής της Βιβλιοθήκης των Βασιλέων της Γαλλίας. Με τη σύμπτυξη των δύο συλλογών συντάχθηκε στη διάρκεια ενός περίπου χρόνου αναλυτικός κατάλογος στον οποίο καταγράφηκαν 1.886 τόμοι, εκ των οποίων 105 έντυποι και 38 ή 39 ελληνικά χειρόγραφα. Η μεταφορά από το Blois στο Fontainebleau έγινε με την επιστασία του Matthieu Lavisse που επιλέχτηκε και ως βιβλιοφύλακας της βιβλιοθήκης. Συνυπολογίζοντας τα 800 περίπου χειρόγραφα που είχε συγκεντρώσει ο Φραγκίσκος Α´, η βιβλιοθήκη έφθασε να αριθμεί 2.686 τόμους (Balayé, Naissance, 33, 41).
Αξίζει εδώ να μνημονεύσουμε ένα απόσπασμα από τον επικήδειο που εκφώνησε ο Du Chastel για τον βασιλιά: «Ποιος θα μπορούσε να μην επαινέσει αυτόν που με σθένος ανέδειξε τα επιτεύγματα της Ελλάδος στο βασίλειό του, δηλαδή την ποίηση, την ιστορία και τη φιλοσοφία· και επεδίωξε τη συγκέντρωση βιβλίων από όλα τα μήκη και πλάτη του γνωστού ως τότε κόσμου με σκοπό να αναβιώσει συγγραφείς και μνήμες που ήταν για περισσότερο από χίλια χρόνια λησμονημένα».
Κ.Σπ. Στάικος, Η Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό, τόμ. V, Αθήνα, Κότινος, 2012, σ. 200–204.