Το πάθος για τη συλλογή βιβλίων και τη συγκρότηση μιας βιβλιοθήκης ικανής να υποστηρίξει απόλυτα τα πνευματικά ενδιαφέροντα ενός ανθρώπου των γραμμάτων αντιπροσωπεύει ο βίος και η πολιτεία του Ρισάρ ντε Φιρνιβάλ (1201–1260). Μας θυμίζει τη βιβλιολογική διαδρομή ενός άλλου ανθρώπου της Εκκλησίας, που είχε και αυτός την τύχη να εκπληρώσει σε μεγάλο βαθμό τη βιβλιομανία του, του Λούπους της Φερριέρ, διαδρομή που μοιάζει να ακολούθησε κατά πόδας τέσσερις περίπου αιώνες αργότερα ο Ρισάρ ντε Φιρνιβάλ.

Γεννήθηκε στην Αμιένη και σπούδασε στο Παρίσι ιατρική, εξασκώντας μάλιστα αρχικά και το λειτούργημα του χειρουργού. Στη συνέχεια τα ενδιαφέροντά του ευρύνθηκαν και παρακολούθησε μαθήματα αστρονομίας και μαθηματικών, έχοντας ως προίκα και μία ποιητική παιδεία εμφανή στα γραπτά του. Ασπάστηκε την εκκλησιαστική ζωή και σύντομα κατέλαβε τη θέση του καγκελάριου στον καθεδρικό ναό της Notre-Dame στην Αμμιένη. Παράλληλα με τα άλλα του καθήκοντα βάλθηκε να κτίσει μία αντιπροσωπευτική βιβλιοθήκη με έργα της κοσμικής και χριστιανικής γραμματείας, με σκοπό να δημιουργήσει ένα ανοικτό ίδρυμα, μία δημόσια βιβλιοθήκη δηλαδή, στη γενέτειρά του. Ο Φιρνιβάλ μεταχειρίστηκε όλα τα δυνατά μέσα για να συγκροτήσει τη συλλογή του και αγόραζε συνεχώς κώδικες από το Παρίσι και άλλες περιοχές της Βόρειας Γαλλίας, πολλοί από τους οποίους μάλιστα φέρουν και τα ονόματα των προκατόχων τους. Μεταξύ του 1235 και 1250 θα αυξήσει τη συλλογή του με 30 περίπου κώδικες, ενώ το 1250 απέκτησε έναν μεγάλο αριθμό χειρογράφων θεολογικού περιεχομένου, τα οποία αγόρασε από οργανωμένα αντιγραφικά κέντρα. Σε ηλικία πενήντα οκτώ χρόνων, και προτού ακόμη θεμελιώσει το όνειρό του για μία δημόσια βιβλιοθήκη στη γενέτειρά του, απεβίωσε το 1260, χωρίς να μεριμνήσει για την τύχη της συλλογής του.

Τα βιβλία του πέρασαν στην ιδιοκτησία του Gérard d’ Abbeville, ο οποίος με τη σειρά του δώρισε τον θησαυρό αυτό, που εμπεριείχε και τη δική του προσωπική συλλογή κωδίκων, στη βιβλιοθήκη του Κολεγίου της Σορβόνης, το 1272. Η συλλογή του Φιρνιβάλ πρέπει να αριθμούσε τότε 300 κώδικες περίπου και με τα δεδομένα της εποχής αντιπροσώπευε βιβλιοθήκη ισότιμης αξίας με άλλες πλούσιες μοναστηριακές βιβλιοθήκες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τη σπανιότητα ορισμένων χειρογράφων της.

Η ποιητική φλέβα του Φιρνιβάλ τον ώθησε στη σύνταξη ενός κρυφού καταλόγου της βιβλιοθήκης του που επιγράφεται Biblionomia. Με σκοπό να νουθετήσει τους συμπολίτες του και να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους για την καλλιέργεια των γραμμάτων, παρουσιάζει τη βιβλιοθήκη του ως έναν περίτεχνο κήπο, στον οποίο καταλαμβάνουν καθορισμένο χώρο διάφοροι κλάδοι της γνώσης. Υπό το πρίσμα αυτής της βιβλιοφιλίας δεν έλειπε σχεδόν κανένα τμήμα από τον «παράδεισο αυτό της γνώσης», τόσο σε θεωρητικό όσο και σε θετικό επίπεδο, όπως, έργα: φιλοσοφικά, ιστορικά, ποιητικά, περιηγητικά, χρονικά, έπη, θεατρικά, μαθηματικά, ιατρικά, αστρονομικά, κείμενα κανονικού δικαίου, θεολογικά και πατερικά. Ανάμεσα στους τίτλους συγκαταλέγονταν επίσης, γεγονός σπανιότατο για τους καταλόγους της εποχής, και έργα Αράβων συγγραφέων όπως: του Αβικέννα, του Αλ-Κιντί, του Αλ-Φάραμπι κ.ά. Να μνημονεύσουμε εδώ ότι στη βιβλιοθήκη του Φιρνιβάλ υπήρχαν και σπάνια αντίγραφα έργων της Αρχαιότητας, όπως τρία χειρόγραφα της ομάδας των ποιητικών συνθέσεων (opera poetarum): του Τίβουλλου, του Προπέρτιου και του Σενέκα (Βιβλ. ΙV, 306-307).