Βιτρούβιος Πολλίων, Μάρκος, αρχιτέκτονας

Από τα πρώτα αυτοκρατορικά χρόνια, τα στοιχεία που διαθέτουμε για το επάγγελμα του αρχιτέκτονα και τις διάφορες τεχνικές πρακτικές είναι πολύ περισσότερα και πιο τεκμηριωμένα, χάρη και στο έργο του Βιτρουβίου, ο οποίος διέσωσε πλήθος πληροφοριών γύρω από πάσης φύσεως θέματα που διέπουν την οικοδομική τέχνη.

Λιγοστά βιογραφικά στοιχεία γνωρίζουμε για τον Βιτρούβιο, όπως αυτά καταγράφονται στο σύγγραμμά του. Μαρτυρεί πως η οικογένειά του είχε τη δυνατότητα να του εξασφαλίσει μια παιδεία ανάλογη μ’ εκείνην κάθε αξιοπρεπούς Ρωμαίου πολίτη, αντάξια αυτής που κατείχε ο ποιητης Οράτιος, και ότι δεν έχασε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί τη δυνατότητα αυτή. Ακολούθησε στρατιωτική σταδιοδρομία και υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Ιούλου Καίσαρα (πιθανόν γύρω στο 49 π.Χ.). Μετά τον θάνατο του Καίσαρα (44 π.Χ.), έχοντας συνάψει φιλικές σχέσεις με τον Οκταβιανό, αναλαμβάνει την εποπτεία της κατασκευής και επισκευής πολεμικών μηχανών και διατηρεί τη θέση αυτή και με την υποστήριξη της αδελφής του αυτοκράτορα Οκταβίας. Εγκαταλείπει τη στρατιωτική σταδιοδρομία ως βετεράνος (γύρω στο 29 π.Χ.) και αναλαμβάνει τον σχεδιασμό του μόνου ίσως κτίσματος που «φέρει» το όνομά του: μιας βασιλικής στην Ιουλία αποικία Φάνο, που ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό. Όταν άρχισε να γράφει το Προοίμιο για το Πρώτο Βιβλίο του, δεν εξασκούσε μάλλον το επάγγελμα του αρχιτέκτονα και κατά πάσα πιθανότητα τα πρώτα τέσσερα Βιβλία του De Architectura ολοκληρώθηκαν πριν από το 27 π.Χ. Η σύνταξη των δέκα Βιβλίων κράτησε περίπου δέκα χρόνια και το σύνολο του έργου πρέπει να κυκλοφόρησε το 17 π.Χ. περίπου. Έκτοτε δεν υπάρχουν αναφορές για τη δραστηριότητά του και δεν διαθέτουμε κανένα στοιχείο για τη χρονολογία του θανάτου του.

Με την κυκλοφορία του Περί Αρχιτεκτονικής θα περίμενε κανείς ότι θα λαμβάναμε γνώση για τα πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ολοκλήρωση των τεράστιων πολεοδομικών και οικοδομικών εγχειρημάτων του Αυγούστου, όπως η Αγορά, το τέμενος του Άρη Εκδικητή, το Μαυσωλείο, η διπλοβιβλιοθήκη στον Παλατίνο λόφο και πολλά άλλα. Ωστόσο το όνομα ενός και μόνο αρχιτέκτονα προβάλλει με κάποια σαφήνεια κατά την αυγούστεια περίοδο. Πρόκειται για τον Λεύκιο Κοκκήιο Άουκτο, το προσωνύμιο του οποίου δηλώνει μάλλον ελληνική καταγωγή. Το αρχιτεκτονικό του «πτυχίο» καταγράφεται σε δύο επιγραφές, στους Ποτίολους και στο Κόμο, στις οποίες δηλώνεται επίσης η κοινωνική τάξη και η ιδιότητά του. Ο αρχιτέκτονας και μηχανικός αυτός, αν ταυτιστεί με το άτομο που μνημονεύει ο Στράβων, υπήρξε απελεύθερος και έγινε ευρύτατα αποδεκτός, «χτίζοντας» έτσι ζηλευτή σταδιοδρομία, στην οποία πιθανότατα συνέβαλε και η σχέση του με τον Μ. Κοκκήιο Νέρβα. Μετά τον θάνατο του Νέρβα, ο Κοκκήιος συνέδεσε την καριέρα του με τον επίσης αρχιτέκτονα και Ρωμαίο πολίτη Γάιο Ποστούμιο Πολλίωνα. Δεν αποκλείεται μάλιστα να προχώρησαν σε κάποιο είδος συνεταιρισμού, με την ίδρυση κοινού αρχιτεκτονικού και κατασκευαστικού γραφείου.

 

Κ.Σπ. Στάικος, Η Αρχιτεκτονική των Βιβλιοθηκών στον Δυτικό Πολιτισμό, Αθήνα, Άτων, 2016, σ. 80–82.

Ιστορικό πλαίσιο: Αρχαιότηταsemantics logo
Όνομα/Προσωνυμία: Μάρκος Βιτρούβιος Πολλίων (Marcus Vitruvius Pollio)
Ιδιότητα/Αξίωμα: Συγγραφέας, αρχιτέκτονας και μηχανικός
Τόπος γέννησης: Ρώμηsemantics logo
Τόπος θανάτου: Ρώμηsemantics logo
Τόπος δράσης: Ρώμηsemantics logo
Χρόνος γέννησης: 80–70 π.Χ.
80–70 BC
Χρόνος θανάτου: Πιθανόν 15 π.Χ.
Ca.15 BC
Λέξεις κλειδιά: Περί Αρχιτεκτονικής (De Architectura)
Οκταβιανός Αύγουστος
Ιούλιος Καίσαρας
Τέμενος του Άρη Εκδικητή
Η διπλοβιβλιοθήκη του Αυγούστου, της Οκταβίας και του Δομιτιανού
Λεύκιο Κοκκήιο Άουκτος
Μάρκος Κοκκήιος Νέρβας
Γάιος Ποστούμιος Πολλίωνας
Άδεια χρήσης: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές (CC BY-NC-ND 4.0)
Δικαιώματα: Το λήμμα αποτελεί πρωτότυπη επιστημονική εργασία της ομάδας ανάπτυξης του ψηφιακού χώρου «Περί Βιβλιοθηκών».
Εμφανίζεται στις συλλογές:Πρόσωπα
Προβολή λιγότερων