Ο Δημήτριος Ν. Δάρβαρης (1757-1823), λόγιος, συγγραφέας και παιδαγωγός, γόνος εμπορικής οικογένειας, γεννήθηκε στην Κλεισούρα της Καστοριάς. Σε ηλικία 12 ετών
εγκαταστάθηκε με τον αδερφό του Ιωάννη στη σερβική πόλη Ζέμονα (Zemun, Semlin, Σεμλίνον), η οποία αποτελούσε σημαντικό σταθμό για την ανάπτυξη του εμπορίου ανάμεσα στις Βαλκανικές χώρες και στην Κεντρική Ευρώπη. Στην πόλη αυτή υπήρχε αξιοσημείωτη ελληνική εμπορική παρουσία, ωστόσο ο Δημήτριος Δάρβαρης αντί να μυηθεί στον κόσμο του εμπορίου, επέλεξε να ακολουθήσει το δρόμο των γραμμάτων. Η οικογενειακή περιουσία τού εξασφάλισε άνετες σπουδές για δεκαπέντε περίπου χρόνια.
Φοίτησε στα γερμανικά και σλαβικά σχολεία της Ζέμονας και στο λατινοσλαβικό σχολείο της πόλης Ρούμα (1771-1773). Διδάχτηκε επίσης την αρχαία ελληνική γλώσσα στο Novi Sad (Νεόφυτο) από τον φημισμένο Καστοριανό λόγιο Γεώργιο Λεοντίου και στη Ζέμονα από τον ιατροφιλόσοφο Κωνσταντίνο Ιωαννίτη. Από το 1777 μέχρι το 1780 συνέχισε τις σπουδές του στην Αυθεντική Ακαδημία του Βουκουρεστίου. Η φοίτηση εκεί ήταν ιδιαίτερα σημαντική για την είσοδο στην ελληνική λογιοσύνη και παράλληλα πρόσφερε εξαιρετικές δυνατότητες κοινωνικής συναναστροφής και δικτύωσης με γόνους της εμπορικής τάξης των Βαλκανίων. Στο διάστημα 1780-1784 ο Δάρβαρης συνέχισε τη φοίτησή του στο πανεπιστήμιο της Χάλλης (Halle) και στη συνέχεια στης Λειψίας παρακολουθώντας μαθήματα φιλολογίας και φιλοσοφίας.
Το 1785 επέστρεψε στη Ζέμονα όπου και παρέμεινε μέχρι το 1795. Εκεί ασχολήθηκε με το συγγραφικό, μεταφραστικό και εκδοτικό του έργο. Το 1975 μεταβαίνει στη Βιέννη όπου και παραμένει μέχρι το θάνατό του.
Στο Δημοτικό Αρχείο της Βιέννης βρέθηκε ο κατάλογος της βιβλιοθήκης του Δάρβαρη, ωστόσο οι πληροφορίες για τον τρόπο και το χρόνο που απέκτησε αυτή τη συλλογή είναι ελάχιστες. Οι μακροχρόνιες σπουδές του, οι δάσκαλοί του και η διαδρομή του στα γράμματα μπορούν να μας οδηγήσουν σε κάποιες υποθέσεις για το πώς συγκρότησε τη βιβλιοθήκη του.
Η συλλογή αποτελείται από 898 τίτλους και 1620 τόμους, οι οποίοι αναφέρονται σε σημαντικές προσωπικότητες Ελλήνων και Ευρωπαίων διανοητών. Οι γλώσσες στις οποίες είναι γραμμένα είναι: αρχαία ελληνική (113), μεσαιωνική ελληνική (13), ελληνικά λειτουργικά κείμενα (22), νέα ελληνική (246), λατινική (162), γερμανική (211), γαλλική (47), ιταλική (19), σερβική (42), ρωσική (16), ρουμανική (6) και ισπανική (1).
Καλύπτουν επίσης θεματικά όλες τις επιστήμες: κλασική γραμματεία (ελληνική-λατινική) (144), γλωσσικά (λεξικά-γραμματικές) (101), φιλολογία (56), ιστορία – αρχαιογνωσία (47), δίκαιο – πολιτική (41), φιλοσοφία (56), μαθηματικά (30), φυσικές επιστήμες (59), γεωγραφία (23), ιατρική (11), λογοτεχνία (50, παιδική και νεανική γραμματεία (46), παιδαγωγική (11) και διάφορα (59).
Δύο μήνες πριν από το θάνατό του, ο Δάρβαρης όρισε στη διαθήκη του ως κληρονόμο της βιβλιοθήκης του τον Κωνσταντίνο Δάρβαρη, γιο του αδελφού του Μάρκου. Εξαίρεση αποτελούσαν τα 17250 αντίτυπα σχολικών εγχειριδίων του Δάρβαρη, τα οποία όφειλαν να μοιραστούν σε όλα τα ελληνικά σχολεία της καισαροβασιλικής επικράτειας ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών που διέθεταν. Τρία χρόνια μετά πεθαίνει ο Κωνσταντίνος Δάρβαρης και κληροδοτεί τα βιβλία στην αδελφή του Κατερίνα Νικαρούση, η οποία τα πουλάει για να μην πέσουν σε ξένα χέρια στον αδερφό του Δημήτρη Δάρβαρη, τον Πέτρο Δάρβαρη. Ένα χρόνο μετά πεθαίνει ο Πέτρος Δάρβαρης αφήνοντας γενικό κληρονόμο της περιουσίας του τον ανιψιό του Ιωάννη Δάρβαρη (γιο του Μάρκου) και από εκεί και έπειτα χάνονται τα ίχνη της βιβλιοθήκης (Σειρηνίδου, Δάρβ.).