Ιστορική αναδρομή. Οι απαρχές της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς ανάγονται στο έτος 1954 όταν και ξεκίνησε τη λειτουργία της η Δημοτική Βιβλιοθήκη με πρωτοβουλία και μέριμνα του τότε δημάρχου Λιβαδειάς Λουκά Νίκαινα και του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Γεωργίου Γιαννακόπουλου. Έναν χρόνο αργότερα, η Δημοτική Βιβλιοθήκη υπάχθηκε στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και το 1956 ορίστηκε ως Δημόσια μετά από προσπάθειες του Επιθεωρητή Βιβλιοθηκών Κωνσταντίνου Σολδάτου. Το 1980, η Δημόσια Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς διευρύνθηκε σε Κεντρική και έκτοτε εξυπηρετεί ολόκληρο τον νομό Βοιωτίας.
Από την αρχή της λειτουργίας της μέχρι και το 1980, η Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς στεγαζόταν στο οίκημα της Βασιλικής Ανδ. Καζάκη στην Πλατεία Αθανασίου Διάκου. Ωστόσο, το 1980, η συλλογή της μεταφέρθηκε στο νεόκτιστο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λεβαδέων μέχρι και το 2003 οπότε και μεταστεγάστηκε σε τριώροφο κτίριο (ιδιοκτησίας Ν. Καλογρηά) στο κέντρο της Λιβαδειάς, στην περιοχή του παλιού κινηματογράφου Έρκυνα.
Η συλλογή της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει πάνω από 100.000 τεκμήρια εκ των οποίων ένα μέρος έχει καταλογογραφηθεί. Επίσης διαθέτει Ψηφιακή Συλλογή (πάνω από 1100 τίτλοι) η οποία συγκαταλέγεται στα αποθετήρια το Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και στην Europeana. Στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν μια μεγάλη ποικιλία βιβλίων που αναφέρονται στην ιστορία της Λιβαδειάς και της Βοιωτίας, από Έλληνες και ξένους ιστορικούς και περιηγητές καθώς και λογοτεχνικά πονήματα Βοιωτών και λοιπών Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών. Ένα μεγάλο μέρος του καταλόγου της Βιβλιοθήκης είναι διαθέσιμο προς αναζήτηση στο openABEKT για το κοινό και τους εξειδικευμένους ερευνητές. Πέρα από τα βιβλία, στις συλλογές της περιλαμβάνονται τοπικές και πανελλαδικές εφημερίδες και περιοδικά ενώ στο Press Display είναι διαθέσιμες ηλεκτρονικά πάνω από 2.200 εφημερίδες και περιοδικά από 97 χώρες σε 54 γλώσσες. Η ταξινόμηση του υλικού της γίνεται σύμφωνα με το διεθνώς αποδεκτό σύστημα DEWEY DECIMAL CLASSIFICATION ενώ η καταλογογράφηση γίνεται σύμφωνα με τους Αγγλοαμερικανικούς Κανόνες (ΑΑCR) της ALA (AMERICAN LIBRARY ASSOCIATION).
Από το 2012 η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς είναι δραστήριο μέλος του Future Library υλοποιώντας διάφορα προγράμματα που αφορούν τις δημόσιες βιβλιοθήκες. Επιπλέον, το 2013 η Βιβλιοθήκη απέκτησε το MEDIA Lab, ένα χώρο δημιουργικότητας στο ισόγειο της Βιβλιοθήκης, που δημιουργήθηκε από το Future Library, με την αποκλειστική χρηματοδότηση του Iδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». To MEDIA Lab παρέχει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να δραστηριοποιηθούν στις μοντέρνες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις του στους τομείς τους οποίους επιθυμούν, όπως ανάγνωση του υλικού της Βιβλιοθήκης, ψηφιακή αναζήτηση υλικού, γενική χρήση του διαδικτύου, συναντήσεις κλειστού τύπου, ομαδικές δράσεις, εργαστήρια, προβολές βίντεο και ταινιών, χρήση του Music Studio για ηχογραφήσεις και μουσικές πρόβες και άλλες παροχές. Το MEDIA Lab καθιστά τη Βιβλιοθήκη έναν σύγχρονο χώρο ανοιχτό στο κοινό με στραμμένο το βλέμμα στο μέλλον των βιβλιοθηκών.
Η Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς ανταποκρίνεται πλήρως στον δημόσιο χαρακτήρα της με τις υπηρεσίες της να περιλαμβάνουν Αναγνωστήριο ανοιχτό στο κοινό για ανάγνωση και έρευνα και Παιδικό Τμήμα που εισάγει τα παιδιά και τους εφήβους στον κόσμος της ανάγνωσης. Η Βιβλιοθήκη διαθέτει επίσης μια κινητή μονάδα, που δραστηριοποιείται στον νομό Βοιωτίας, στην επαρχία Παρνασσίδας του νομού Φωκίδας, στο στερεοελλαδικό τμήμα του νομού Ευβοίας και στο βόρειο τμήμα του νομού Αττικής, ιδρύοντας δανειστικά κέντρα σε σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, νοσοκομεία, γηροκομεία, κατασκηνώσεις, συλλόγους, άλλα ιδρύματα και πολιτιστικούς φορείς. Η κινητή μονάδα διαθέτει συλλογή που ανανεώνεται συνεχώς, της οποίας η επιλογή πραγματοποιείται με γνώμονα τον πληθυσμό που εξυπηρετεί, με ιδιαίτερη έμφαση στην κάλυψη των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας. Επιπλέον, η Βιβλιοθήκη λειτουργεί ως δανειστική για τα μέλη της, με σκοπό την προώθηση της ανάγνωσης.
Η Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς διοικείται από τον Διευθυντή και πενταμελές Εφορευτικό Συμβούλιο (πρόεδρος, αντιπρόεδρος και 3 μέλη). Υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και χρηματοδοτείται από αυτό.
Βιβλιογραφία
Λάμπρου Λ. Γιάννης, Λιβαδειά - Ορμητήριο Θεών, Νυμφών και Ηρώων, Αθήνα 2008.
Στεφάνου Δ. Κ., Λιβαδειά: Ταξίδι Μνήμης, Λιβαδειά 2008.