Στην παλιά πόλη του Ningbo, νότια της Σαγκάης και δίπλα από τη λίμνη Ming, βρίσκεται η βιβλιοθήκη Tianyi, η αρχαιότερη ιδιωτική βιβλιοθήκη στην Κίνα και μία από τις παλαιότερες ιδιωτικές βιβλιοθήκες στον κόσμο. Κτίστηκε το 1561 κατά τη δυναστεία Ming, ενώ ιδρυτής της ήταν ο Fan Qin, του οποίου το Ningbo ήταν γενέτειρα.
Ο Fan Qin (1506-1585) διετέλεσε ανώτατος αξιωματούχος σε πολλές πόλεις της Κίνας και ίδρυσε τη βιβλιοθήκη αφού αποσύρθηκε από το αξίωμα του. Βιβλιοσυλλέκτης αλλά και συλλέκτης χρονικών και ιστορικών αρχείων, στέγασε την προσωπική συλλογή του μαζί με δωρεές φίλων του στο κτήριο της Tianyi. Η βιβλιοθήκη έμεινε στην κατοχή των απογόνων του για 400 περίπου χρόνια.
Πολλές κινέζικες βιβλιοθήκες είχαν στο παρελθόν καταστραφεί εξαιτίας πυρκαγιών· ο Fan Quin επιδίωξε την κατασκευή μίας βιβλιοθήκης σύμφωνα με την αρχαία κινέζικη τέχνη της γεωμαντείας ονόματι Feng Shui. Mε βάση τις αρχές του Feng Shui, έπρεπε να επιλεγεί προσεκτικά όχι μόνο η τοποθεσία και ο προσανατολισμός του κτηρίου, αλλά και το όνομα του. Η λέξη Tianyi σημαίνει ο «Ουράνιος Αριθμός Ένα» και προέρχεται από ένα αρχαίο κινέζικο προφητικό κείμενο, το I Ching. Το όνομα παραπέμπει στο υγρό στοιχείο, αποσκοπώντας στην εξουδετέρωση της φωτιάς και την προστασία των βιβλίων. Για να υπογραμμίσει τον συσχετισμό, ο Fan Qin τοποθέτησε μια μικρή τεχνητή λίμνη μπροστά στο κτήριο και κάλυψε την ξύλινη οροφή με ζωγραφικές αποδόσεις κυμάτων.
Όπως προαναφέρθηκε, η Tianyi ήταν ιδιωτική βιβλιοθήκη. Μια μακροσκελής επιγραφή στον πρώτο όροφο προειδοποιούσε τα μέλη της οικογένειας να μην επιτρέψουν την είσοδο σε κανένα άτομο που δεν ήταν μέλος της και σε κανένα πρόσωπο γενικότερα, ακόμα και συγγενικό, να προβεί σε δανεισμό κάποιου βιβλίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η είσοδος στη βιβλιοθήκη δεν επιτρεπόταν επ’ ουδενί λόγω στις γυναίκες της οικογένειας Fan Qin.
Οι συλλογές της βιβλιοθήκης στεγάζονται σε ένα διώροφο ξύλινο περίπτερο (Pavilion), το οποίο περιβάλλεται από έναν ιδιαίτερα προσεγμένο περιφραγμένο κήπο. Ο κάτω όροφος προορίζεται για μελέτη και αναγνωστήριο, ενώ στην επάνω αίθουσα φυλάσσονται τα βιβλία μέσα σε μεγάλα ξύλινα ερμάρια. Οι ψηλοί τοίχοι και τα σοκάκια που περιβάλλουν τα κτίσματα αποσκοπούσαν στην προστασία του συγκροτήματος σε περίπτωση πυρκαγιάς. Σήμερα, η είσοδος στο κοινό επιτρέπεται στον κήπο, όμως όχι στο περίπτερο με τα βιβλία, στο οποίο κατά κανόνα γίνονται δεκτοί ερευνητές και ακαδημαϊκοί.
Ενώ η βιβλιοθήκη είχε φτάσει να αριθμεί πάνω από 70.000 τόμους, η βρετανική επιδρομή στη Ningbo κατά τους Πολέμους του Οπίου –Opium Wars· πρόκειται για πολεμικές διαμάχες μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Κίνας που έλαβαν χώρα στα μέσα του 19ου αιώνα, αναφορικά με τα εμπορικά δικαιώματα της Βρετανίας στην Κίνα και τη νομιμοποίηση του οπίου, ως απόρροια της βρετανικής παρεμβατικής επεκτατικής πολιτικής – οδήγησε στην απώλεια πολυάριθμων σημαντικών έργων ιστορικού και γεωγραφικού περιεχομένου. Στη συνέχεια, γηγενείς ληστές επιδόθηκαν εκ νέου στη λεηλασία της Tianyi, με αποτέλεσμα το 1940 ο πλούτος της να μειωθεί στα 20.000 χειρόγραφα.
Σήμερα η βιβλιοθήκη στεγάζει πάνω από 300.00 τόμους, εκ των οποίων οι 80.000 αποτελούν σπάνιο υλικό. Οι θεματικές των συλλογών αφορούν την γεωγραφία, το εκπαιδευτικό και οικονομικό σύστημα και την πολιτιστική εξέλιξη της πόλης Ningbo, αλλά και την ιστορική πορεία των κινέζικων δυναστειών και της αυτοκρατορίας.
(Campbell W.P. J, The Library. A world history, 91-98 & Feng L. & Gucheng Y., Legacy of old Ningbo, 13,14)