Βιογραφικό

Ο Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, φοίτησε για δύο χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με δάσκαλο τον Β. Βασιλειάδη, στο τμήμα Εφαρμοσμένων Τεχνών –σκηνογραφία κυρίως. Με το υλικό που συγκέντρωσε έγινε δεκτός στην Ανώτερη Εθνική Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών (École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs) στο Παρίσι. Από το 1968 και εξής, εργάστηκε στο Παρίσι, σε διάφορα αρχιτεκτονικά-διακοσμητικά γραφεία, τα οποία είχαν αναλάβει την αποκατάσταση και ανάπλαση ιστορικών και μνημειακών κτισμάτων, όπως του Château de Ferrières.

Από την εποχή εκείνη ξεκίνησε τη βιβλιοθήκη του, με εκδόσεις αρχικά που αφορούν την αποτύπωση ιστορικών αρχιτεκτονικών μνημείων της Γαλλίας και εμβληματικά διακοσμητικά μοτίβα τα οποία καθιερώθηκαν σε διάφορες περιόδους και πολιτισμούς, τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή.

Παράλληλα με την επαγγελματική του δραστηριότητα, άρχισε να εμπλουτίζει τον πυρήνα της βιβλιοθήκης του με εκδόσεις σχετικές με την ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας, από το 15ο αιώνα και μετά. Η συλλεκτική αυτή ενασχόλησή του με το βιβλίο γρήγορα εξελίχθηκε σε πάθος για τη διερεύνηση της εκδοτικής δραστηριότητας του Γένους, από την Αναγέννηση μέχρι τα πρώτα μεταεπαναστατικά χρόνια. Τα πνευματικά του ενδιαφέροντα για τους πρωτεργάτες της διάδοσης της ελληνικής σκέψης μέσα από βιβλία που τυπώθηκαν στη Δύση και στην Ανατολή εντάθηκαν από τότε που του ανατέθηκε η μελέτη για την ανάπλαση της ιστορικής βιβλιοθήκης της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο.

Κατά τη δεκαετή ενασχόλησή του με τη Βιβλιοθήκη και το Μουσείο της Μονής, είχε τον χρόνο να εγκύψει στην ιστορία του θεσμού της βιβλιοθήκης διαχρονικά και σε πολλούς πολιτισμούς. Έτσι άρχισε την έρευνα με σκοπό να συντάξει ένα χρονικό της εξέλιξης της βιβλιοθήκης, τόσο από βιβλιοθηκονομική όσο και από αρχιτεκτονική σκοπιά, με αφετηρία το 4000 π.Χ. Αποτέλεσμα η πεντάτομη Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό, που εκδόθηκε από το 2000 έως το 2013, και κυκλοφορεί στα ελληνικά, στα αγγλικά και τώρα και στην κινεζική γλώσσα.

Η δημοσιότητα που γνώρισε η εργασία του στην Πάτμο τού άνοιξε καινούριους επαγγελματικούς δρόμους, σχετικούς με την αποκατάσταση ή ανάπλαση μνημειακών χώρων ιστορικού ενδιαφέροντος. Έτσι προέκυψαν η ανάπλαση της Βιβλιοθήκης του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, η μετατροπή του κτίσματος Κωστής Παλαμάς (έργο του Κλεάνθη) σε Εντευκτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, η μετατροπή της Ροτόντας, του Ιερού Ναού του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στον Παλατίνο Λόφο στη Ρώμη (5ος αιώνας), από καθολικό σε ορθόδοξο ναό, το Μέγαρο του Δήμου Αθηναίων κ.ά.

Όλο αυτό το διάστημα συνέχισε να εμπλουτίζει την προσωπική του συλλογή βιβλίων είτε με πρωτότυπα έργα που αφορούν την εκδοτική δραστηριότητα των Ελλήνων πριν από τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους είτε με μελέτες για την τυπογραφία και την παραγωγή του βιβλίου σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, ιχνηλατώντας έτσι την πορεία που ακολούθησε το έντυπο βιβλίο διεθνώς.

Ο πλούτος που συγκεντρώθηκε σε αρχέτυπες και παλαιές εκδόσεις, με βιβλία σπάνια ή και μοναδικά, άρχισε να τον προβληματίζει και κυρίως τον απασχολούσε η εξασφάλιση του μέλλοντός του. Θεωρεί ότι η συλλογή βιβλίων που αντανακλά την πνευματική ιστορία του Γένους δεν μπορεί να αποτελεί προσωπική υπόθεση, αλλά κτήμα όλων των Ελλήνων. Έτσι λοιπόν, αναζήτησε στέγη για το μέλλον της. Τύχη αγαθή, το Συμβούλιο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης εισάκουσε την έκκλησή του και στην έδρα του Ιδρύματος παραχώρησε ειδικούς χώρους, στους οποίους αναπτύχθηκαν βιβλιοστάσια για το σύνολο της συλλογής. Η βιβλιοθήκη μάλιστα συνεχίζει να εμπλουτίζεται με βιβλία σύμφωνα με το αρχικό σκεπτικό δημιουργίας της.

Επιπλέον, θεώρησε ότι το τεράστιο πλήθος τεκμηριωμένων πληροφοριών και εικόνων που έχει συγκεντρώσει θα μπορούσε έπειτα από σχεδιασμένη έρευνα και τεκμηρίωση να πάρει τη μορφή εγκυκλοπαίδειας, η οποία μόνο ηλεκτρονικά θα μπορούσε να γίνει προσιτή στο κοινό. Έτσι, οραματίστηκε τη δημιουργία του ιστότοπου Περί Βιβλιοθηκών.

Ο Κ. Σπ. Στάικος πέθανε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2023